چگونه حسابدار شویم؟ وظایف حسابدار چیست؟
یکی از رشته های پرطرفدار که همیشه بازار کار قابل قبولی داشته است، رشته ی حسابداری است. هر موسسه، شرکت، فروشگاه، آموزشگاه، واحد تولیدی و اداره دولتی و … برای موفقیت، تداوم فعالیت و شفافیت مالی نیازمند استخدام تمام وقت یا پاره وقت حسابدار هستند. هر چند نرم افزارهای حسابداری متفاوت و متنوعی در بازار موجود است اما برای آگاهی از زیر و بم مسائل مالی، مشورت و همراهی یک حسابدار زبده امری واجب به نظر میرسد.
هدف از انتشار این مقاله آشنایی دانش آموز بورسیه با رشته ی حسابداری است تا با دیدی روشن تر به انتخاب رشته پایه دهم یا انتخاب رشته ی دانشگاهی بپردازد.
حسابداری علم گزارش مالی شرکتها است. گزارش‌هایی که بتوانند وضعیت مالی یک شرکت را با زبان مشخص و استاندارد حسابداری، به تمامی استفاده‌کنندگان از این گزارش‌ها انتقال دهند. گزارش‌های مالی بیانگر وضعیت شرکت، درآمدها و هزینه‌ها، دارایی‌ها، سرمایه‌ها، بدهی‌ها و حقوق صاحبان سهام و … در یک شرکت هستند؛ به نحوی که هر فرد با مطالعه دقیق آنها می‌تواند وضعیت کنونی، عملکرد گذشته و چشم اندازهای آینده یک شرکت را به خوبی درک کند.
حسابدارها افرادی هستند که به نوعی، جملات معمول در فضای کسب و کار و فضای مالی یک شرکت را به عدد تبدیل می‌کنند تا با توجه به قوانین مشخص زبان عددی، برای تمامی استفاده‌کنندگان قابل درک باشند. یک حسابدار باید بتواند به خوبی گزارش کارهای خود را ارائه دهد. بنابراین باید به ادبیات و اصول نگارش زبان فارسی به خوبی تسلط داشته باشد. این ویژگی، بخصوص در سطوح بالاتر این رشته یعنی حسابرسی و مدیریت مالی اهمیت بسیاری دارد.
لذا حسابداری برای افرادی مناسب است که بتوانند به طور مکرر با اعداد ارتباط داشته و قدرت تجزیه و تحلیل آنها را داشته باشند و حساب‌های مختلف، در قالب اعداد را به سادگی تفکیک کنند. افرادی که علاقه‌مند به فضای مالی یک شرکت و مدیریت گزارشگری‌های مالی آن هستند و از طرفی خلاقیت و نوآوری‌های اقتصادی را دارند، می‌توانند حسابداران موفقی باشند.
رشته حسابداری در واقع رشته ای است که به عنوان رشته های شناور شناخته می‌شود و داوطلبان در هر سه گروه ریاضی، تجربی و انسانی می توانند در این رشته ادامه تحصیل دهند. میتوان در مقطع کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری در این رشته پیشرفت کرد. علاوه بر این دانش آموزان مقطع نهم برای انتخاب رشته می توانند در رشته فنی و حرفه ای شاخه حسابداری را انتخاب کنند و برای ادامه تحصیل با شرکت در کنکور کاردانی پیوسته، در آموزشکده های فنی و حرفه ای به تحصیل بپردازند.
کدام دروس دوره دبیرستان در رشته حسابداری بیشتر کاربرد دارند؟
با توجه به ماهیت کمی حسابداری، پیش‌نیازهای اولیه برای تحصیل در این رشته پیش‌نیاز ریاضی است. ولی تنها پیش‌نیاز ریاضی کافی نیست، بلکه مطالعه در رابطه با فرایندهای مالی بنگاه‌های اقتصادی خرد و کلان و آشنایی با روند عملکردی حسابداران می‌توانند در تربیت یک حسابدار موفق، به شکل چشمگیری موثر باشند.
لازمه دیگر برای دانشجویان رشته حسابداری، آشنایی و شناخت نرم‌افزارهای حسابداری است. در دنیای کنونی با توجه به مقیاس عملکردی شرکتها و از طرفی نیاز به استفاده از تکنولوژی و فناوری در فرایندهای مدیریت مالی، عملاً مجموعه‌های گوناگون برای پیاد‌ه‌سازی گزارش‌های گوناگون مالی خود مجبور به استفاده از نرم‌افزارهای حسابداری مختلف هستند. از همین رو، آشنایی با نرم‌افزارهای حسابداری جزء جدایی ناپذیر ورود به عرصه عملیاتی حسابداری است.
وظایف حسابدار
وظایف یک حسابدار شامل موارد زیر می شود که عبارتند از؛
- صدور فاکتور به مشتری، که شامل ثبت فروش و حساب دریافتی آن است.
- دریافت فاکتور از یک تأمین کننده، که شامل ثبت هزینه یا دارایی و یک حساب قابل پرداخت است.
- صدور یا پرداخت دستمزد به کارمند که شامل ثبت هزینه و خروج پول نقد است.
- تهیه گزارش های مالیات برای چندین نهاد دولتی
- ارائه گزارش به تیم مدیریت
- تهیه صورت های مالی برای صاحبان یک تجارت و وام دهندگان و طلبکاران
- تهیه صورت سود، ترازنامه، و صورت جریان وجوه نقد
- همکاری در ثبت اطلاعات حضور و غیاب کارکنان جهت محاسبه حقوق و دستمزد
- تحویل لیست بیمه به صورت ماهیانه به سازمان بیمه تأمین اجتماعی
- بودجه های درخواستی جهت قرارداد ها و عملیات مورد نظر شرکت را مورد بررسی قرارداده و با توجه به شرایط مالی تاییدیه یا عدم تایید می دهد.
- داده ها و اطلاعات را درون نرم افزار حسابداری وارد نموده و پرونده سازی های دستی را انجام می دهد.
گرایشهای رشته حسابداری برای ادامه تحصیل چه هستند؟
در مقطع کارشناسی حسابداری گرایشهای مختلفی ندارد اما دانشجویان رشته حسابداری، می‌توانند با انتخاب یکی از گرایش‌هایی که در فهرست زیر آمده است در مقطع کارشناسی ارشد به ادامه تحصیل بپردازند.
رشته حسابداری: حسابداری از رشته‌های پرطرفدار در چند سال اخیر بوده است و به بررسی اقتصاد و امور مالی سازمان‌ها و شرکتها می‌پردازد. در رشته حسابداری، حسابداران به تهیه گزارش‌های مالی، جمع‌آوری و طبقه‌بندی اطلاعات اقتصادی و مالی می‌پردازند.
رشته حسابرسی: حسابرسی به منظور بررسی و کنترل حساب‌های حسابداران انجام می‌شود. در واقع حسابرسان در دفاتر شرکتها و سازمان‌های مختلف جذب می‌شوند تا از صحت گزارشات مالی و حساب‌های حسابداران مطمئن شوند.
رشته حسابداری مدیریت: رشته حسابداری مدیریت به منظور افزایش توانمندی مدیران مالی در تصمیم‌گیری‌ها و تدوین استراتژی‌های اقتصادی شرکتها مطرح شده است. افرادی که در گرایش حسابداری مدیریت تحصیل می‌کنند، می‌توانند به عنوان مدیر عامل، عضو هیئت مدیره و یا به عنوان مشاورین مدیریت و اقتصاد در کنار مدیران ارشد شرکتها به ایفای نقش بپردازند.
گرایش حسابداری عمومی: این گرایش، در مقطع کارشناسی ارشد حسابداری به نوعی جدید محسوب می‌شود و هدف اصلی از ایجاد آن تربیت نیروهای انسانی آموزش دیده برای فعالیت در بخش‌های عمومی-دولتی و یا سطوح کلان فضای اقتصادی جامعه است.
از سوی دیگر دانشجویان رشته حسابداری، می‌توانند با انتخاب یکی از گرایش‌هایی که در فهرست زیر آمده است در مقطع دکتری نیز به ادامه تحصیل بپردازند.
حسابداری صنعتی: حسابداری صنعتی با تحولات صنایع مختلف به خصوص انقلاب صنعتی شکل گرفت. اطلاع از بهای تمام شده محصولات تولید شده، نیازی حیاتی برای تعیین قیمت فروش و عملکرد بهینه شرکتها است. لذا حسابداری صنعتی، با تکامل ابزارها و شیوه‌های تولید به سمت هزینه‌یابی پیشرفته حرکت می‌کند تا هزینه‌ها و بهای تمام شده کالاهای آماده فروش به روشنی و با شفافیت کامل تعیین شوند.
حسابداری مالی: حسابداری مالی همان حسابداری گزارشگری است. زیرا هدف اصلی حسابداری مالی آماده‌سازی صورت‌های مالی است تا نیاز استفاده‌کنندگان از آنها را تامین کنند. حسابداری مالی با توجه به اصول حسابداری در تلاش است، نیازهای مختلف استفاده کنندگان درون سازمانی و برون سازمانی از اطلاعات حسابداری را پاسخ دهد؛ این افراد با چنین گزارش‌ها و داده‌هایی، قادر می‌شوند در مورد سرمایه‌گذاری‌ها، انعقاد قرارداد‌های گوناگون، ارائه وام و غیره اقدام به تصمیم‌گیری کنند.
حسابداری دولتی: دولت‌ها در سال‌های اخیر با توجه به گستره فرایندهای مخارجی خود، نیازمند مشاورین و افرادی شده‌اند که توانمندی تفکیک و مدیریت هزینه‌ها در سطوح کلان اقتصادی را داشته باشند. بنابراین تربیت و پرورش حسابداران دولتی، می‌تواند منجر به بودجه‌بندی صحیح برای امور گوناگون و اجرای این بودجه به صورت دقیق و کاربردی شود. گرایش حسابداری دولتی در پی ایجاد بستری برای به وجود آمدن مشاورین و متخصصان حسابداری در بازه مخارج دولتی است.
حسابداری مدیریت: حسابداری تنها علم مدیریت بر هزینه‌های شرکتها، آن هم پیش از شروع فرآیند تولید نیست. بلکه حسابداری می‌تواند در زمینه فرآیند بهای تمام شده محصولات و خدمات، مقدار تولید، هزینه اجرا، مقیاس‌های مختلف تولید، قیمت فروش محصولات و خدمات و ظرفیت منابع گوناگون (مانند ماشین آلات) مشاوره‌های ارزشمندی را به مدیران سطح بالای شرکتها ارائه دهد. به زبان ساده‌تر میتوان گفت آنچه توسط حسابداری مدیریت ارائه می‌شود، پیش‌نیازی الزامی است که مدیران شرکتها بر مبنای آن اقدام به تصمیم‌گیری‌های کلان می‌کنند.
حسابداری منابع انسانی: منابع انسانی در شرکتها و بنگاه‌های اقتصادی به عنوان با اهمیت‌ترین دارایی‌های آنها تلقی می‌شوند. در همین راستا، مدیریت بر امور مالی گوناگون مربوط به این منابع از بازه‌های عملکردی حسابداری منابع انسانی است.
فارغ التحصیل رشته حسابداری در چه کارها و صنایعی می‌تواند شاغل شود؟
برخی از مشاغل و سازمان‌هایی که یک فارغ التحصیل رشته حسابداری می‌تواند در آنها مشغول به کار شود، عبارتند از:
۱. در کلیه شرکتها و مؤسسات تجاری و غیرانتفاعی
۲. در کلیه واحدهای صنعتی و شرکت‌های تولیدی
۳. در کلیه سازمان‌ها و ادارات دولتی به عنوان حسابدار یا عامل ذی‌حساب
۴. در ادارات دارایی
۵. در مؤسسات بیمه
۶. در شعبه‌ها و سرپرستی بانک‌ها
۷. مدیریت مالی واحدهای تجاری
۸. حسابرسی عملیات درون یک واحد تجاری
۹. موسسات حسابرسی دولتی و خصوصی
بازار کار رشته حسابداری به چه صورت است؟
اغلب دانشجویان رشته حسابداری (با گرایشهای گوناگون) بعد از پایان تحصیلات خود جذب بازار کار می‌شوند. در عمل دانش آموختگان رشته حسابداری می‌توانند در شاخه‌های مختلف و متفاوتی نظیر حسابداری مالی، حسابداری صنعتی ،حسابداری دولتی، حسابداری مالیاتی، حسابداری بیمه و حسابداری بانکی فعالیت کنند. حسابداری مالی به طور معمول نیروهایی را می‌طلبد که تمایل دارند جذب شرکتها و موسسات تجاری و غیر انتفاعی شوند. حسابداری بیمه به طور کامل تمرکز بر موسسات بیمه دارد و حسابداری بانکی نیز در شعبات مختلف بانکی و عملیات‌های مالی همین نهاد‌ها به کار می‌آید.
بازه دیگر اشتغال محصلین حسابداری، بخش حسابرسی است. حسابرس‌ها به طور کلی می‌توانند در دو شاخه فعالیت کنند: شاخه اول شامل حسابرسان داخلی شرکتها می‌شود، این افراد عملکردهای حسابداران یک شرکت را تجزیه و تحلیل و صحت اجرای آنها را تایید می‌کنند. شاخه دیگر نیز حسابرسان مستقل را در بر می‌گیرد، این حسابرسان خارج از شرکتها و در بدنه شرکت‌های خصوصی یا شرکت‌های دولتی حسابرسی فعالیت می‌کنند و کار آنها نظارت بر عملکرد حسابداران و حسابرسان شرکتها علی الخصوص، در مباحث مالیاتی و اختلافات مالی است.
مکان و ساعات کار حسابدار
اکثر حسابدارها به دلیل اینکه در اداره ها و شرکت ها استخدام می شوند مطابق با ساعت کارکرد اداری فعالیت می کنند البته می توان به صورت پاره وقت نیز در این رشته به فعالیت پرداخت. شایان ذکر است که افرادی با تاسیس شرکت حسابداری با عقد قرارداد با شرکت ها و موسسات خصوصی کارهای حسابداری آنها را انجام میدهند. گفتنی ست در بعضی از زمانهای خاص مثل پایان سال مالی ( اسفندماه ) یا زمان ارائه اظهار نامه مالیاتی در ایران (اواخر خرداد ماه ) ساعات کاری حسابداران افزایش چشمگیری دارد.
منابع:
