این روزها که منابع مالی محدود و هزینه ها سرسام آور است، بودجه بندی و برنامه ریزی برای نحوه خرج کردن بسیار حائز اهمیت است. حتی اگر از هزینه های غیر ضرور بپرهیزیم، بدون مدیریت مالی احتمالا در آخر ماه دچار مشکل خواهیم شد. بودجه بندی برنامه ی کوتاه مدت یا بلند مدت به ما میدهد تا بدون هراس خرج کنیم. برنامه ریزی صحیح آن است که هزینه های ضروری مانند خرج تحصیل، خورد و خوراک، درمان هزینه تفریح و پس انداز را در خود جای دهد. در ادامه بودجه بندی را بیشتر توضیح خواهیم داد:
بودجه چیست؟
به صورت بسیار ساده، بودجه را میتوان برنامهای مکتوب برای پول و سرمایه دانست. این تعریف بسیار ساده است. در عمل، انجام بودجهبندی خیلی سختتر از صحبت کردن در مورد آن است. ولی زمانی که هر ماه خود را ملزم به نوشتن بودجه میبینید، عمل کردن به آن بسیار آسانتر میشود.
واقعیت این است که بودجه در واقع به شما اجازهی خرج کردن پول را میدهد. اگر بودجه اجازه ندهد، حتی اگر هم پول داشته باشید، نباید آن را خرج کنید. البته، بهجای اینکه بودجه را لیستی از باید و نبایدها بدانید، بهتر است آن را برنامهریزی سرمایه خود بدانید. نوعی برنامه که به شما اجازه میدهد تمام پول خود در طول ماه را به خوبی و با هدف و نظم خرج کنید.
در مجموع، بودجه به شما این شانس را میدهد که برنامه بریزید و پول خود را دقیقاً همانطوری که میخواهید خرج کنید.
بودجه بندی به زبان ساده یعنی برنامه ریزی برای خرج کردن . این برنامهریزی براساس پیشبینی میزان درآمد و هزینههای یک دوره زمانی مشخص میشود و به طور کلی بودجهبندی فرآیندی است که در آن سه موضوع زیر مورد بررسی قرار میگیرد:
۱- برنامهریزی میکنیم
مشخص میکنیم که میخواهیم در آینده چه مقدار درآمد و هزینه خواهیم داشت.
درآمد خود را مشخص کنید: تمام منابع درآمدی خود را در یک دوره زمانی مشخص (مثلاً یک ماه) محاسبه کنید.
هزینههای خود را لیست کنید: تمام هزینههای ثابت از جمله اجاره، قسط وام، قبضهای آب و برق و متغیر مانند غذا، تفریح ، هزینه تحصیل و خرید خود را لیست کنید.
۲- تخصیص میدهیم
منابع مالی را به بخشهای مختلف زندگی تخصیص میدهیم.
تفاوت درآمد و هزینه را محاسبه کنید: با کم کردن کل هزینهها از کل درآمد به مقدار پسانداز یا کسری بودجه میرسید.
تخصیص بودجه: بر اساس اولویتهای خود بودجهای برای هر دسته از هزینهها تعیین کنید.
۳- نظارت و اصلاح
به طور مرتب هزینههای خود را با بودجه مقایسه کنید و در صورت نیاز بودجه خود را اصلاح کنید.
نظارت میکنیم: به طور مداوم هزینههایمان را با بودجهای که تعیین کردهایم مقایسه میکنیم تا مطمئن شویم که از برنامهریزی خارج نشدهایم و در صورت نیاز بودجه خود را اصلاح می کنیم.
روش بودجه بندی:
قبل از انجام بودجه بندی، روند هزینههای فعلی خود را تعیین کنید تا مشخص شود کجا نیاز به کار دارد. رسیدهای خرید خود را تا دو ماه نگه دارید و آنها را در دستهبندیهایی همچون هزینه غذا، مسکن و سرگرمی قرار دهید. همچنین میتوانید تراکنشهای کارت اعتباری خود را بررسی کنید.
بودجهبندی تنها زمانی کارایی دارد که آن را همیشه انجام دهید. پیش از شروع هر ماه، باید بودجه خود برای آن را مشخص کنید. این کار را باید برای چندین ماه انجام دهید تا اثرات مثبت آن بر زندگی خود را متوجه شوید.
وقتی یک ماه بودجه را با دقت طراحی کنید، ماه بعد هم میتوانید آن را اساس کار خود قرار داده و بر اساس همان بودجه را طراحی کنید. شاید تنها کافی باشد تا برخی از مخارج و هزینهها را کمی جابهجا کنید. مثلاً شاید تولد اعضای خانوده در این ماه باشد و احتیاج داشته باشید تا یک ردیف جدید به مخارج خود اضافه کنید و کمی در سایر هزینهها صرفهجویی کنید. در هرحال، آماده کردن بودجه قبل از شروع ماه به شما کمک میکند تا از ایجاد هزینههای غیرمترقبه و شکه کننده جلوگیری کنید.
یک روش ساده و موفق برای برنامه ریزی مالی و بودجه بندی قانون ۵۰ – ۳۰ – ۲۰ است که در ادامه آن را شرح می دهیم.
قانون ۵۰-۳۰-۲۰ در بودجه بندی مالی فردی چه مفهومی دارد؟
به طور خلاصه این روش به این صورت است که حقوق یا درآمد دریافتی را به سه بخش تقسیم کنید. ۵۰٪ از درآمد را به تأمین نیازهای ضروری اختصاص دهید، ۳۰٪ را صرف برآوردن خواستههایتان کنید و ۲۰٪ را هم برای پسانداز همان ابتدای کار کنار بگذارید.
این قانون گرچه ممکن است ساده به نظر برسد اما در عین سادگی یکی از کارآمدترین شیوههای بودجه بندی مالی فردی است که به شما کمک خواهد کرد به اهداف و چشماندازهای مالی خود دست پیدا کنید.
بر اساس این روش شما نباید بیش از ۵۰٪ (نصف) درآمد خود را صرف مخارج ضروری ماهانه کنید.
نصف دیگر باقی مانده (۵۰٪ بعدی) به دو قسمت تقسیم میشود که ۲۰٪ آن شامل پسانداز یا پرداخت اقساط و بدهیها است و ۳۰٪ نیز خرج تامین خواسته و نیازهای شما خواهد شد.
این قانون برای مدیریت مالی شخصی طراحی شده است تا افراد بتوانند برای مواقع ضروری سرمایه کافی در اختیار داشته باشند.
۵۰٪ درآمد صرف تامین نیازهای ضروری
نیازهای ضروری، صورتحسابهایی هستند که حتما باید پرداخت کنید و برای زنده ماندن و زندگی کردن ضروری هستند. پرداخت رهن و اجاره منزل، خواروبار و خوراکی، بیمه، تحصیل، مخارج پزشکی و سلامتی و… بخشی از این صورتحسابها را تشکیل میدهند.
فراموش نکنید که این دستهبندی شامل مواردی است که در صورت عدم تامین آنها، زنده ماندن فرد تحت تاثیر قرار میگیرد بنابراین شامل مخارج اضافی مثل حق عضویت باشگاه، خرید اشتراک فیلیمو، شام و ناهار بیرون از خانه …. نمیشود.
نصف درآمد شما باید تمام چیزی باشد که برای تامین نیازهای ضروری زندگی خرج میکنید. اگر مخارج ضروری شما بیشتر از نصف کل درآمد شماست، لازم است تا مخارج خود را کم کنید یا شیوهی زندگی خود را تغییر دهید و حتی به راههای درآمدزایی جداگانهای در کنار شغل فعلی خود فکر کنید.
۳۰٪ از بودجه بندی شخصی را صرف خواستههایتان کنید
خواستهها شامل تمام مواردی هستند که میخواهید داشته باشید اما برای زنده ماندن و زندگی کردن ضروری نیستند و بدون آنها نیز میتوانید به زندگی ادامه دهید. رفتن به رستوران و سینما، خرید کیف جدید، رفتن به ورزشگاه برای تماشای مسابقه فوتبال، تعطیلات و مسافرت و چیزهایی از این قبیل در دستهی خواستهها قرار میگیرند.
هر چیزی که در دستهی خواستهها قرار داشته باشد تنها به عنوان یک آپشن در نظر گرفته میشود و میتواند جایگزین ارزانتری داشته باشد. به عنوان مثال عضویت در باشگاه ورزشی میتواند با انجام دادن روتینها و تمرینات ورزشی در منزل جایگزین شود، یا به جای رفتن به رستوران، غذای خانگی درست کنید. حتی انتخاب کردن بین یک رستوران گران قیمت و یک رستوران ارزان قیمت هم میتواند در این دسته جای بگیرد. به طور کلی و اساسی، خواستهها تمام چیزهایی هستند که برایشان خرج میکنید تا زندگی را با کیفیتتر و لذتبخشتر کنید.
۲۰٪ از درآمد یا حقوق خود را صرف پس انداز کنید
بهتر است ۲۰٪ از درآمد یا حقوق خود را در همان ابتدا، پس انداز یا سرمایه گذاری کنید. برای سرمایه گذاری راههای متفاوتی وجود دارد، به عنوان نمونه میتوانید سپرده بانکی افتتاح کنید و یا به اندازه ی پولتان طلا وارز از جای معتبر خریداری نمایید.
چرا پس انداز کردن مهم است؟
پس انداز کردن یکی از کارهای سخت است و زندگی همیشه چیزی برای غافلگیر کردن ما خواهد داشت. بنابراین هر فردی (و یا خانواده) لازم است برای خود یک صندوق اضطراری فردی داشته باشد تا در شرایط سخت مانند از دست دادن شغل، مخارج پزشکی یا هر اتفاق پیشبینی نشدهای بتواند شرایط را مدیریت کند و حداقل برای ۳ ماه زندگی خود مشکلی نداشته باشد.
اگر منابع این صندوق مصرف شود، باید در اولین فرصت جایگزین شوند تا برای اتفاقهای بعدی آماده باشید.
منابع: مجله دیجی کالا، سبدگردان زاگرس، نرم افزار حسابداری فرداد
اپلیکیشن موج یک برنامه کاربردی و پرطرفدار جهت حسابداری و مدیریت امور مالی شخصی و تجاری است. با استفاده از موج به راحتی می توانید حسابهای فردی و کاری خود را از یکدیگر تفکیک کرده و آنها را به صورت حرفه ای ساماندهی کنید.
