تحصیل در رشته مکانیک خودرو هنرستان
رشته مکانیک خودرو جزو رشته های صنعت در شاخه فنی حرفه ای است .این رشته ازمحبوبیت زیادی در بین رشته های فنی و حرفه ای در میان پسران برخوردار است. افراد فارغ التحصیل در این رشته می توانند پس از پایان دوره ی هنرستان از طریق کنکور ناپیوسته وارد دانشگاه های سراسری و آزاد فنی و حرفه ای شوند.
هدف از این رشته، فراهم کردن زمینه برای شکوفایی استعدادهای هنرجویانی است که به امور مربوط به تعمیر خودرو و شناخت قطعات آن اشتیاق و علاقه فراوانی دارند. بنابراین اولین شرط ورود به رشتۀ مکانیک خودرو داشتن علاقه و اشتیاق به امور مربوط به خودرو نظیر تعمیر و یا تشخیص و رفع عیوب مربوط به خودرو است. رشتۀ مکانیک خودرو را به دلیل ترکیب علوم مختلفی همچون مکانیک، مواد، کامپیوتر و الکترونیک می‌توان یک میان رشته دانست. بنابراین شرط دوم برای قرار گرفتن در این رشته و کسب موفقیت در آن مسلط بودن به دروس مختلف ذکر شده است. کسانی که تمایل به ادامه تحصیل در رشتۀ مکانیک خودرو دارند، باید در کنار علاقه و تسلط در دروس مختلف از ویژگی‌های شخصیتی نظیر داشتن صبر و حوصله فراوان، دقت بسیار بالا در هنگام کار و داشتن روابط اجتماعی بسیار خوب برخوردار باشند.
دانش آموزان علاقه مند باید باحوصله،دقیق و ریزبین،امانت دار و متعهد باشند و بتوانند مهارت های فنی و توانایی های مناسبی در عیب یابی و حل مشکلات را کسب کنند.
این رشته مناسب اشخاصی است که در حوضه ی تعمیر و نگهداری خودرو به دنبال پیداکردن مهارت فنی هستند و یا به به طراحی، ساخت و بهینه‌سازی خودروهای جاده‌ای علاقه دارند.شرط به موفقیت رسیدن در این رشته علاقه ی بسیار زیاد همراه با پشتکار قابل توجه جهت یادگیری کار عملی است.
مکانیک خودرو باید بتواند با مراجعینش به خوبی ارتباط برقرار کند و تا حد امکان خدمات خوبی به مشتریان ارائه دهد در واقع او باید بتواند به نوعی اطمینان مشتریانش را به خود جلب کند.
مهارت‌های لازم برای کار در رشته مکانیک خودرو
دانش‌آموزان بعد از انجام انتخاب رشته نهم به دهم می‌توانند خود را برای ادامه تحصیل در رشتۀ مکانیک خودرو آماده سازند. کسانی که در رشتۀ مکانیک خودرو تحصیل میکنند باید به شکل علمی و عملی با تعمیرات انواع خودرو آشنا باشند و شناخت بسیار خوبی از بخش‌های مختلف الکترونیکی و مکانیکی خودرو از سیستم اگزوز گرفته تا سیستمهای امنیتی و تهویه‌ای داشته باشند. دانش‌آموزان محصل در این رشته می‌توانند از طریق آشنایی کامل از جزئیات کاری مهندسی خودرو مهارت‌های خود را در این رشته ارتقا داده تا به بهترین جایگاه تحصیلی و شغلی دست پیدا کنند. از جمله مهارت‌های لازم برای رشتۀ مکانیک خودرو می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
داشتن مهارت مدیریت زمان و انجام کار با سرعت بالا
معمولا کسانی که وارد این حرفه می‌شوند گاهی در موقعیت‌های شغلی خود با تعداد زیادی ماشین مواجه می‌شوند که نیاز به تعمیر و یا تعویض قطعات دارد. قاعدتا این افراد باید از سرعت عمل بالایی برخوردار باشند تا بتوانند خودرو را در موعد مشخص‌شده به مشتریان تحویل دهند.
داشتن آگاهی و شناخت دقیق از قطعات خودرو
در رشتۀ مکانیک خودرو افرادی که در کنار علاقه به تعمیر خودرو، آگاهی و دانش لازم را در این حرفه کسب کنند از موفقیت بیشتری برخوردار می‌شوند. بنابراین به روز کردن اطلاعات و تمایل به کسب یادگیری‌های جدید در این مسیر، از مهارت‌های دیگر لازم برای تحصیل در رشتۀ مکانیک خودرو است.
مهارت ارتباطی خوب
افرادی که وارد این حرفه می‌شوند لازم است از مهارت‌های ارتباطی بسیار خوبی برخوردار باشند تا بتوانند با بیان شفاف و روشن مشتریان خود را از عیوب خودرو مطلع ساخته و تعامل موثر و مثبتی با آن‌ها برقرار سازند.
توجه به جزئیات و داشتن دقت بالا
اگر شما از آن دسته افرادی هستید که دیدی کلی به مسائل دارید، رشتۀ مکانیک خودرو اصلا رشته‌ای مناسب برای شما نخواهد بود. شرط موفقیت در این رشته، داشتن دیدی دقیق و جزئی‌نگر است که بتواند در کوتاه‌ترین زمان ممکن عیوب خودرو را تشخیص داده و در جهت رفع آن اقدام نماید.
سلامت کامل جسمانی و رعایت نکات ایمنی
دروس رشته ی مکانیک خودرو در هنرستان فنی حرفه‌ای و کاردانش
دروسی که دانش‌آموزان رشتۀ مکانیک خودرو در سه سال متوسطه می‌گذارنند، در دو بخش دروس عمومی و تخصصی است که دروس تخصصی موارد یر هستند:
- دانش فنی پایه – مکانیک خودرو
- نقشه کشی فنی رایانه ای – گروه مکانیک
- سرویس و نگهداری خودروهای سواری
- تعمیرات مکانیکی موتور
- مدیریت تولید
- تعمیرات جعبه دنده و دیفرانسیل
- تعمیرات سیستم تعلیق، فرمان و ترمز خودرو
- دانش فنی تخصصی – مکانیک خودرو
- تعمیرات سیستم سوخت و جرقه
- تعمیرات سیستم های برقی خودرو
- ریاضی
- فیزیک
- شیمی
در رشته مکانیک خودرو چه مفاهیمی آموزش داده می شود؟
با تحصیل در این رشته محبوب شما با مسائل زیر آشنا خواهید شد :
شناخت خودرو , شاسی و بدنه , طراحی بدنه و قطعات
- تعمیر موتور به صورت عملی
- یادگیری نکات فنی موتور دیزلی و تعمیر آن به صورت عملی
- طراحی خودرو و قطعات به صورت مجازی
- استاتیک و ایرودینامیک
- هیدرولیک خودرو
- نکاتی از قبیل طراحی سیستم ترمز و شتاب خودرو
رشته مکانیک خودرو در دانشگاه و گرایش‌های آن
فارغ التحصیلان رشته مکانیک خودرو پس از پایان دوره کاردانی می توانند از طریق شرکت در آزمون کاردانی به کارشناسی ناپیوسته در دانشگاههای دولتی، واحدهای دانشگاهی دانشگاه آزاد اسلامی، دانشگاه جامع علمی کاربردی، دانشگاههای غیر انتفاعی ادامه تحصیل دهند. در حال حاضر امکان ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی بدون آزمون (با احراز شرایط مربوطه) نیز فراهم شده است. همچنین پس از مقطع کارشناسی، امکان ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر نیز وجود دارد.
به طور کلی دانش اموزان متوسطه دوم برای ورود به دانشگاه در رشته مهندسی خودرو از دو طریق می‌توانند اقدام کنند؛تحصیل در رشتۀ مکانیک خودرو در هنرستان و یا با تحصیل در رشته ریاضی فیزیک و انتخاب مهندسی مکانیک در دانشگاه .
گرایش‌های رشتۀ مکانیک خودرو در مقطع کارشناسی
- طراحی جامدات
- حرارت و سیالات
- ساخت و تولید
- مکانیک خودرو
- تاسیسات حرارتی برودتی
در برخی از دانشگاهها گرایش طراحی جامدات و حرارت و سیالات از یکدیگر تفکیک نشده و تحت عنوان مهندسی مکانیک دانشجو می پذیرد.
گرایش‌های مقطع کارشناسی ارشد
۱. گرایش طراحی کاربردی
این گرایش، به بررسی انواع نیروها، حرکت‌ها و تأثیر آن‌ها بر روی اجزای مختلف ماشین و طراحی خلاقانه ی مکانیزم‌ها در زمینه‌های سیستمهای دینامیکی و کنترل، خودرو، بیومکانیک، هوافضا، رباتیک، تحلیل و طراحی سیستمهای مکانیکی و همچنین نانو فناوری، مواد و سایر زمینه‌ها می‌پردازد.
۲. گرایش تبدیل انرژی
در این گرایش،مباحث مختلف در زمینه‌های گوناگون مثل سیالات، تبدیل انرژی، انتقال حرارت، تهویه و محیط‌زیست، احتراق، هوافضا، علوم دریایی، خودرو و غیره تجزیه وتحلیل می شود.
۳. گرایش ساخت و تولید
با هدف ترتیب کارشناسانی که به ابزارشناسی و ابزارسازی، ریخته‌گری، جوشکاری، فرم دادن فلزات و … با به کار بردن تکنولوژی مربوط و یا کارگاه یا کارخانه‌های تولیدی در زمینه ساخت و تولید ماشین‌آلات صنایع را طراحی میکنند.
۴. گرایش بیومکانیک
کاربرد علم مکانیک در بیولوژی (زیست‌شناسی) برای درک مکانیزم سیستمهای زنده بیومکانیک است.این گرایش با کمک به درک عملکرد طبیعی ارگانیزم برای تخمین تغییرات آن و پیشنهاد روشهای مصنوعی کمک میکند. طراحی و ساخت تجهیزات و مواد لوازم پزشکی از مزایای این گرایش است.
۵. گرایش سیستم محرکه خودرو
تسلط بر مکانیک جریان سیالات و انتقال حرارت ناشی از آن از جمله مباحثی است که مهندسین خودرو در این گرایش با آن سر و کار دارند.در گرایش سیستم محرکه مهندسان در راستای طراحی بهینه موتور برای کاهش مصرف سوخت و بهبود پارامترهای عملکردی موتور مانند توان و گشتاور موتور تلاش میکنند.
سیستم های جانبی مانند سیستم های خنک‌کاری موتور و سیستمهای تهویه مطبوع خودرو از جمله مواردی و مباحثی است که در فضای رقابتی باعث پرطرفدار شدن ویژگی های یک سیستم طراحی شده میگردد.
۶. گرایش سیستمهای تعلیق ترمز و فرمان
هدف این گرایش، طراحی کارآمد خودرو از جنبه های پایداری،فرمان پذیری ، قابلیت کنترل،جذب ارتعاشات و نوسانات جاده می باشد.
۷. گرایش سازه بدنه خودرو
هدف این گرایش تربیت متخصصان در زمینه سازه و بدنه خودرو برای طراحی خودروهایی مقاوم با عملکرد بهتر در تصادفات، کمترین مقاومت در مقابل جریان هوا و مباحثی شامل مواد بکار رفته در ساخت بدنه خودرو می باشد.
۸. سیستم های انرژی و محیط زیست
متخصصان این رشته واحدهای مربوط به اقتصادی را می‌گذرانند و با بکارگیری بحث‌های مکانیکی به طراحی سیستم های انرژی بر اساس بهینه مصرف انرژی و بهینه آلودگی محیط زیست می‌پردازند.
۹. مهندسی هسته ای
این گرایش به ۳ گرایش پرتوپزشکی، طراحی راکتور و چرخ سوخت تقسیم می‌شود که در گرایش راکتور به تکنولوژی تولید سوخت هسته‌ای بر اساس مدل و طرح راکتور،در گرایش چرخه سوخت به فرآیندهای سوخت هسته‌ای از ابتدا تا لحظه‌ای که به سوخت تبدیل می‌شود و در گرایش پرتوپزشکی به استفاده از انرژی هسته‌ای در کاربردهای پزشکی مثل و CT scan و … پرداخته می‌شود.
۱۰. مهندسی دریا
متخصصان این گرایش به طور تخصصی بر ارتباط با کشتی و سازه‌های دریایی مثل اسکله‌ها و سکوهای نقتی متحرک مطالعه میکنند و استحکام بدنه، طراحی بدنه، سیستمهای موتور گیربکس، پایداری کشتی در مقابل امواج جانبی و طراحی مربوط به ناوبری (مسیریابی کشتی) از مسائل مورد بحثشان است.
۱۱. مکاترونیک یا مهندسی مکانیک و الکــترونیک
این گرایش تلفیق سه رشته مهندسی مکانیک، مهندسی الکترونیک و مهندسی کامپیوتر است. در این رشته سعی بر آن است تا نگاهی یکپارچه به سیستمهای تشکیل شده از اجزای مکانیکی – الکترونیکی – کنترلی و نرم‌افزاربا هدف ایجاد و استفاده از ارتباط داخلیِ میان رشته‌های مهندسی مرتبط با اتوماسیون و خودروسازی داشته باشند. در کل هدف مکاترونیک این است که به سیستمهای ساده، ارزان‌تر، راحت‌تر و انعطاف‌پذیرتر دست یابیم.
بازار کار رشته مکانیک خودرو
افراد محصل در این رشته بعد از اتمام فارغ‌التحصیلی به اشکال مختلف می‌توانند وارد بازار کار شوند. کسانی که از سرمایه نسبتا خوبی برخوردارند می‌توانند یک تعمیرگاه تخصصی را با مدیریت خود راه‌اندازی کرده و با ارتقای مهارت و به روز کردن دانش خود، مشتریان زیادی را جذب کنند. موقعیت شغلی دیگر برای افراد تحصیل کرده در این رشته شرکت‌های اتومبیل‌سازی و کارخانه‌های تولید قطعات خودرو است. فعالیت در مراکز امداد خودرو و مراکز معاینه فنی فرصت شغلی دیگر برای افرادی با تحصیلات مکانیک خودرو است. همچنین فروش لوازم یدکی خودرو امکانی دیگر برای اشتغال است. یک فرصت جذاب شغلی دیگر تدریس در رشتۀ مکانیک خودرواست. افراد بعد از اتمام دروس دانشگاهی می‌توانند در مراکز فنی حرفه‌ای، هنرستان‌ها و دانشگاهها تحت عنوان دبیر فنی مشغول به کار شوند. این فرصت شغلی انتخاب بسیار مناسبی برای افراد علاقه‌مند به تدریس است. اشتغال در صنعت بیمه و یا دریافت خدمات پس از فروش از جمله موقعیت‌های شغلی دیگر در رشتۀ مکانیک خودرو است.
افزایش درآمد در رشتۀ مکانیک خودرو از عوامل متعددی تاثیر می‌پذیرد؛ از جمله فاکتورهای بسیار مهم در افزایش درآمد این حرفه می‌توان به افزایش دانش و مهارت، مشتری‌مداری و داشتن روابط اجتماعی بسیار خوب، ارائه خدماتی با کیفیت مطلوب به مشتریان و داشتن دقت بالا و سرعت عمل اشاره کرد.
منبع: تیزلند
پایگاه کتابهای درسی وزارت آموزش و پرورش
دانشگاه ازاد اسلامی
مکتب خونه
