آشنایی با رشته طراحی صنعتی: ترکیبی از هنر، خلاقیت و صنعت
آیا تا به حال به طراحی بدنه تلفن همراهتان یا شکل خاص یک صندلی راحتی فکر کردهاید؟
چه کسی تصمیم میگیرد یک خودکار، بطری آب، یا صندلی اداری چه شکلی داشته باشد؟ پاسخ، “طراح صنعتی” است.
رشته طراحی صنعتی، پلی است میان هنر، مهندسی و زندگی روزمره؛ جایی که خلاقیت با تکنولوژی ترکیب میشود تا محصولات زیباتر، کاربردیتر و راحتتر برای زندگی ما ساخته شود.
طراحی صنعتی چیست؟
طراحی صنعتی فرآیند طراحی و توسعه محصولات مصرفی است؛ از وسایل خانگی گرفته تا مبلمان، لوازم الکترونیکی، تجهیزات ورزشی و خودروها. طراحان صنعتی به ظاهر، عملکرد، ارگونومی، تجربه کاربر، و حتی جنبههای فرهنگی و اجتماعی یک محصول توجه میکنند.
چه کسانی میتوانند در رشته طراحی صنعتی تحصیل کنند؟
رشته طراحی صنعتی در دانشگاهها از طریق کنکور هنر پذیرش دارد. بنابراین:
- اگر دانشآموز رشتههای ریاضی، تجربی یا انسانی هستید و به رشته طراحی صنعتی علاقه دارید، میتوانید در کنکور هنر شرکت کنید.
- برای شرکت در این کنکور، نیازی به تغییر رشته نیست؛ اما باید به صورت جداگانه منابع هنر را مطالعه کنید.
- کنکور این رشته به صورت نیمه متمرکز است یعنی آزمون عملی دارد و پس از قبولی در آزمون سراسری، باید در آزمون عملی طراحی صنعتی (شامل طراحی دستی، ایدهپردازی، درک بصری و…) نیز شرکت کنید.
بهترین دانشگاه ها برای رشته طراحی صنعتی
در صورتی که قصد ورود به رشته طراح صنعتی را دارید، سعی کنید تا با کسب رتبه بهتر در بهترین دانشگاه های طراحی صنعتی ایران تحصیل کنید و زیر نظر اساتید برتر آموزش ببینید. بهترین دانشگاههای رشته طراحی صنعتی را در لیست زیر مشاهده میکنید:
- دانشگاه تهران (پردیس هنرهای زیبا)
- دانشگاه هنر تهران
- دانشگاه الزهرا
- دانشگاه علم و صنعت
- دانشگاه هنر تبریز
- دانشگاه اصفهان
واحدهای درسی این رشته در دانشگاه چیست؟
آشنایی با هنر در تاریخ ، مواد و روشهای ساخت، کارگاه طراحی پایه، مبانی هنرهای تجسمی، عکاسی پایه، ریاضی کاربردی، نقشهکشی صنعتی، هندسه، فیزیک، شیمی کاربردی، تاریخ طراحی صنعتی، مهندسی عوامل انسانی، حجمسازی ، کارگاه طراحی صنعتی، فرم و فضا، مدلسازی، هنر و تمدن اسلامی، طراحی فنی، طراحی به کمک کامپیوتر، ارزیابی تولیدات صنعتی، اقتصاد و مدیریت تولیدات صنعتی، جامعهشناسی صنعتی و پروژههای نه گانه طراحی صنعتی (مبانی، ارگونومی، بسته بندی، مبلمان، خلاقیت و …) از جمله دروس اصلی این رشته هستند.
در دانشگاه چه چیزهایی یاد میگیرید؟
در رشته طراحی صنعتی، دانشجویان با موضوعات مختلفی آشنا میشوند، از جمله:
- طراحی و ایدهپردازی
- اسکیس و طراحی دستی
- نرمافزارهای طراحی مانند Rhino، AutoCAD، SolidWorks، و Adobe Suite
- آشنایی با مواد و فرآیندهای تولید
- ارگونومی (مطالعه تطابق محصول با بدن انسان)
- طراحی پایدار (محصولاتی با کمترین آسیب به محیط زیست)
تحصیلات تکمیلی رشته طراحی صنعتی
فارغ التحصیلان مقطع کارشناسی می توانند تا مقطع کارشناسی ارشد در رشته طراحی صنعتی در داخل کشور ادامه تحصیل دهند. اما به دلیل نوپا بودن این رشته در دانشگاه های ایران دکترای طراحی صنعتی وجود ندارد.
این رشته زمینهها و گرایشهای متنوعی مانند طراحی محصول، طراحی طلا و جواهر، طراحی خودرو، طراحی خدمات، طراحی بسته بندی، طراحی برای آینده، طراحی برای بحرانهای مختلف مانند زلزله و…، طراحی مد و لباس، طراحی بازی، طراحی ابزارآلات، طراحی مبلمان و …. دارد. در کشور ما این رشته در مقطع کارشناسی ارشد تنها در گرایش طراحی طلا و جواهر ارائه میشود اما دانشجویان در مقطع کارشناسی میتوانند پروژهها و فعالیتهای خود را در زمینهی مورد علاقه خود انجام دهند و در مقطع ارشد در آن رشته ادامه تحصیل دهند. ضمن اینکه به دلیل تخصصی شدن گرایش ها و تنوع علاقه ها و زمینه فعالیت افراد، در دانشگاه های خارج از کشور نیز دورههای دکترای طراحی به صورت گرایشهای تخصصی ارائه میشود و رشته جامعی به عنوان طراحی صنعتی که در برگیرنده همه مباحث طراحی باشد وجود ندارد.
بازار کار طراحی صنعتی در ایران
حقیقت این است که در ایران به دلیل وارداتی بودن کالاهای فراوانی که نیاز به طراحی خلاقانه دارند، نیاز به طراحی از مرحله صفر، از طرف کارخانه داران خیلی کم احساس می شود. اما به طور کلی بازار کار طراح صنعتی در طیف وسیعی وجود دارد:
- طراحی محصول برای شرکتهای تولیدی (مبلمان، لوازم خانگی، اسباببازی، لوازم دیجیتال و…)
- همکاری با استارتاپها و تیمهای طراحی
- طراحی بستهبندی (Packaging Design)
- طراحی گرافیکی مرتبط با محصول (Product Branding)
- کار در شرکتهای تبلیغاتی و نمایشگاهی
- تدریس در هنرستانها و دانشگاهها
ویژگیهای لازم برای موفقیت در طراحی صنعتی
اگر به طراحی صنعتی علاقهمند هستید، ویژگیهای زیر میتواند به موفقیت شما کمک کند:
- خلاقیت و ذهن نوآور
- آشنایی حدودی با مباحث کاربردی دروس فیزیک، شیمی، هندسه و زیست شناسی
- دقت بالا در مشاهده و تحلیل فرمها
- علاقه به طراحی دستی و دیجیتال
- صبر و پشتکار در اجرای پروژهها
- توانایی کار گروهی
- آشنایی با نرمافزارهای طراحی
آینده این رشته چگونه است؟
با پیشرفت فناوری و افزایش توجه به تجربه کاربری (User Experience)، نیاز به طراحان صنعتی در حال افزایش است. در دنیای امروز، شکل و کارایی محصولات بهاندازه عملکرد آنها اهمیت دارد. طراحی صنعتی میتواند آینده شغلی پایداری را برای افراد خلاق و علاقهمند رقم بزند.