چگونه برای درس خواندن برنامه ریزی بهتری داشته باشیم؟
دانش آموزان موفق برای درس خواندن برنامه ریزی میکنند و به اجرای آن پایبندند. وقتی تصمیم دارند در خانه به فراگیری درس و انجام تکالیف بپردازند، گوشی و تبلت را از خود دور کرده، تلویزیون را خاموش میکنند و تمام تمرکزشان را روی درس خواندن میگذارند. یک برنامه ریزی خوب و کارا در پیشرفت تحصیلی بسیار با اهمیت است و می تواند به افزایش تمرکز کمک کند، زیرا از قبل تمام دروس در برنامه ریزی گنجانده شده است. در این مقاله نکاتی مهم برای برنامه ریزی درسی را به شما آموزش می دهیم.
اهمیت برنامه ریزی تحصیلی
خوب درس خواندن، فعالیتی است که بر سایر جنبه های زندگی تاثیر خواهد گذاشت. بنابراین انجام این فعالیت به طوریکه نتایج خوب و عالی در بر داشته باشد بسیار با اهمیت است. هیچ فعالیتی بدون برنامه ریزی، کامل و در زمان مناسب اجرا نخواهد شد. مسائل درسی نیز از این امر مستثنی نیستند و موفقیت درسی در گرو برنامه ریزی مناسب و اجرای آن است.
فواید برنامه ریزی تحصیلی
برنامه ریزی به روشن شدن اهداف کمک میکند.
هنگام شروع برنامه ریزی در قدم اول اهداف خود را در ذهن می آورید. برنامه ریزی به شما کمک می کند تا شناخت بیشتری نسبت به اهداف خود پیدا کنید و یاد می گیرید که اهداف خود را طبقه بندی نمایید. این روند سبب می شود که اهداف طولانی مدت و کوتاه مدت را تشخیص دهید و هیچ یک را فدای دیگری نکنید.
برنامه ریزی درسی از اتلاف وقت جلوگیری میکند.
مسائل تحصیلی نیز از لحاظ تنظیم وقت و زمان دارای اهمیت هستند. برنامه ریزی به فرد کمک می کند، از زمانی که در اختیار دارد، استفاده مفیدتری داشته باشد و از اتلاف وقت خود جلوگیری نماید. زمان در برخی موارد تحصیلی همچون نزدیکی امتحانات و در حین برنامه ریزی برای کنکور اهمیت شایان توجهی دارد. از دست دادن وقت برابر خواهد بود با از دست دادن بسیاری از موفقیتها در آینده.
برنامه ریزی انگیزه و تلاش تان را افزایش می دهد
هنگامی که بعد از مدتی طبق برنامه پیش می روید، پیشرفت را تجربه کرده و گام های کوچکی در مسیر موفقیت بر میدارید. زمانی که می بینید تلاشهایتان مؤثر و سودمند است و همه چیز با توجه به برنامه پیش می رود، تمایلتان برای مطالعه و افزایش تلاش دو چندان می شود.
اصول صحیح برنامه ریزی تحصیلی
اهداف خود را به طور واضح تعیین کنید
برای برنامه ریزی در کلیه امور باید اهداف دقیق و روشنی داشته باشید. این مسأله در برنامه ریزی تحصیلی نیز حائز اهمیت است. برای خود روشن کنید اهداف بلند مدت شما کدامها هستند، اهداف کوتاه مدت کدامها هستند:
مثلا:
• هدف بلند مدت: قبولی در کنکور تجربی دانشگاه سراسری امسال یا کسب معدل ۲۰ در پایان سال تحصیلی
• هدف کوتاه مدت: مطالعه چند درس تا صفحه مشخصی در این ماه یا در این هفته
اهداف خود را زمان بندی نمایید.
زمان دقیقی برای هر یک از اهداف کوتاه مدت تعیین کنید. مثلا تعیین کنید که مطالعه چه دروسی را در چه مدت زمانی به اتمام خواهید رساند.
مطالعه دروس را به صورت موازی انجام دهید.
برخی افراد از شیوه مطالعه تک درسی استفاده میکنند. مثلا یک هفته برای یک درس. این شیوه موجب خستگی ذهنی و کاهش بازده یادگیری در آنها میشود. توصیه میگردد به جای روش تک درسی از شیوه موازی استفاده شود. به این ترتیب که دو یا سه درس را برای مدت زمان معین انتخاب و مطالعه کنید. به این ترتیب از خستگی ذهنی جلوگیری می گردد. هر چقدر تنوع در زمان بندی مطالعه این دروس بیشتر باشد به همان اندازه از خستگی ذهنی بیشتر جلوگیری خواهد شد. به برنامههای زیر با تنوعهای متفاوت توجه کنید.
• روش اول: مطالعه درس فیزیک ، شیمی ، ادبیات در یک هفته شامل ۲ روز اول فیزیک ، ۲ روز دوم شیمی، ۲ روز سوم ادبیات. مطالعه درس فیزیک ، شیمی ، ادبیات در یک هفته گنجانده شده است.
• روش دوم: مطالعه دروس فیزیک، شیمی و ادبیات در روز های هفته به صورت صبحها درس فیزیک – ظهرها درس شیمی و عصرها درس ادبیات
توجه کنید که برنامه ریزی دوم از لحاظ تنوع مناسبتر است، چون در یک روز ۳ درس مورد مطالعه قرار میگیرد، در حالیکه در روش اول هر ۲ روز یک درس مطالعه می شود و این احتمال بیشتری دارد که موجب خستگی ذهنی شود.
تناسب میان دروس را رعایت کنید.
در برنامه ریزی برای مطالعه دروس، رعایت تناسب مسأله مهمی است. به عبارتی تنوع در انتخاب دروس نیز مهم است، انتخاب درسهای فیزیک ، شیمی ، ریاضی در یک مدت زمان مشترک کارآیی خوبی نخواهد داشت. شیوه مطالعه این دروس به یکدیگر نزدیک است و خستگی بیشتری به همراه خواهد داشت. همه آنها با انواع فرمولها سر و کار دارند و این تداخل مطالب را پیش خواهد آورد. بنابراین بهتر است از چنین ترکیبی استفاده کنید: شیمی – ادبیات – فیزیک . حتی اگر به صورت ترکیب دروس در برنامه خود استفاده میکنید این ترکیب می تواند به صورت شیمی و ادبیات – فیزیک و دین و زندگی – ریاضی و زیست شناسی باشد.
استراحت را در برنامه ریزی خود فراموش نکنید.
در هنگام برنامه ریزی درسی تمام وقت مثل برنامه ریزی کنکور یا امتحانات مدرسه استراحت کوتاه مدت و استراحت چند ساعته در نظر بگیرید.
استراحت کوتاه مدت: به این صورت که مثلا پس از هر یک ساعت درس خواندن ۱۵ دقیقه استراحت نمایید و پس از گذشت چند ساعت، یک استراحت ۴۵ دقیقه ای را برای خود در نظر بگیرید.
استراحت چند ساعته: پس از یک دوره ی زمانی بلند مدت مانند درس خواندن در هفت روز هفته، چند ساعت از بعد از ظهر آخر هفته را استراحت نمایید و به کار مورد علاقه یا تفریح بپردازید.
مثال: دانش آموزی که برای یک هفته خود مطالعه درس شیمی و ادبیات را انتخاب کرده است، بطوری که هر روز صبح شیمی و هر بعد از ظهر به مطالعه ادبیات میپردازد. در فاصله هر ۴۵ دقیقه مطالعه، یک ربع استراحت میکند و پس از سه دوره چهل و پنج دقیقه ای یک استراحت ۴۵ دقیقهای برای خود دارد. در پایان هفته که بعد از ظهر جمعه را در نظر گرفته است بطور کامل به استراحت می پردازد تا هفته بعد که دروس دیگری را در نظر گرفته است با انرژی کامل شروع کند.
برنامه ریزی برای طول سال تحصیلی
برنامه ریزی برای طول سال تحصیلی اندک تفاوتهایی با سایر برنامه ریزیهای تحصیلی مثلا آمادگی برای کنکور دارد. به این صورت که اهداف شما با اهداف مدرسه در هم میآمیزد و شما برای برنامه ریزی درسی خود تا حدی از برنامه ریزی مدرسه تبعیت میکنید. با اینحال شما در کنار اهداف برنامه ریزی شده مدارس که برای شما تعیین میکند در چه روزی به مطالعه کدام دروس بپردازید، اهداف خود را در راستای همان دروس تنظیم کنید و سایر اصول برنامه ریزی را نیز رعایت کنید.
در پایان یادآور می شویم اگر برنامه ریزی درسی صحیح را عادت قرار دهید، پیشرفت درسی، کسب نمرات بهتر و قبولی در آزمون های مدنظر آسانتر خواهد بود. در این مقاله به نکات مهم برنامه ریزی تحصیلی پرداختیم. اهمیت برنامه ریزی در موفقیت تحصیلی را یادآور شدیم و اصول صحیح برنامه ریزی را ذکر کردیم.
منبع: مجله رشد
